Co to jest zespół suchego oka, dlaczego powstaje i jak go leczyć?

Zespół suchego oka występuje u coraz większej liczby osób. Szacuje się, że dotyczy ok. 20% całej populacji, a być może nawet 35%. Jego ignorowanie i niepodjęcie leczenia może prowadzić do dalszych problemów z oczami oraz z prawidłowym widzeniem. Dowiedz się, czym jest zespół suchego oka i jak się go leczy.

Co to jest zespół suchego oka?

Zespół suchego oka jest terminem stosowanym w odniesieniu do grupy schorzeń, które związane są z nieprawidłowym wydzielaniem się filmu łzowego lub nadmiernym odparowaniem go z oczu w ciągu dnia. 

Jeśli mamy uczucie ciała obcego w oku, piasku pod powiekami lub odczuwamy ból i uciążliwość związaną ze zbyt małym nawilżeniem gałki ocznej, może to być zespół suchego oka. 

Objawy, które również na niego wskazują to między innymi zaczerwienienie oczu, pieczenie, a nawet niewyraźne widzenie. Objawy suchego oka trudno przeoczyć, ponieważ powodują one wyraźny dyskomfort u Pacjenta. 

Przyczyny zespołu suchego oka

Przyczyny zespołu suchego oka można podzielić na związane z czynnikami środowiskowymi, indywidualnymi i genetycznymi. Czasami nie powstaje on samoistnie, ale jest skutkiem brania leków, które obniżają jakość lub ilość filmu łzowego w oku. Do takich leków należą przykładowo leki stosowane na alergię, depresję, nadciśnienie tętnicze czy chorobę Parkinsona. Poza tym wśród przyczyn suchego oka wymienia się między innymi:

• długotrwałe czytanie, pracę przy komputerze czy jazdę samochodem bez robienia przerw i gimnastyki wzroku,
• przebywanie w zakurzonych, zadymionych i ogrzewanych lub klimatyzowanych pomieszczeniach,
• powikłania po rozmaitych zabiegach w obrębie narządu wzroku,
• zmiany hormonalne i zmiany postępujące wraz z wiekiem,
• powikłanie w wyniku noszenia nieprawidłowo dobranych soczewek lub zbyt długiego ich noszenia,
• nieprawidłowa dieta i brak odpowiedniego nawodnienia organizmu czy niedobory ważnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu składników żywieniowych.

Skutki zespołu suchego oka

Wśród skutków zespołu suchego oka znajduje się zwiększona podatność na rozmaite infekcje w obrębie oczu. Film łzowy pełni funkcje oczyszczające, ochronne i nawilżające oczy, natomiast nadmierna suchość oczu może wywoływać stany zapalne.

Diagnostyka zespołu suchego oka

Żeby sprawdzić, czy zespół suchego oka występuje u Pacjenta, lekarz przeprowadza dokładny wywiad, sprawdza stan gruczołów łzowych, a także wykonuje badanie czasu przerwania filmu łzowego. Wykonuje się je, podając do oczu specjalne krople, a następnie wpatrując się w lampę okulistyczną. Lekarz obserwuje, kiedy dochodzi do przerwania filmu. 

Może wykonać także test Schirmera, który przeprowadza się, umieszczając cienką bibułkę w oku. Po jej wyjęciu lekarz ocenia stopień zawilgocenia bibułki.

Zespół suchego oka – leczenie

Leczenie zespołu suchego oka jest zazwyczaj leczeniem objawowym, gdyż czasami odnalezienie przyczyny dolegliwości nie jest możliwe, albo przyczyna nie jest łatwa w wyeliminowaniu. 

Lekarz – po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu i diagnostyki – próbuje ustalić źródło problemu, formułuje przydatne zalecenia, a także przepisuje preparat, który powinien ukoić nieprzyjemne dolegliwości związane z zespołem suchego oka. Preparaty te występują w formie maści do oczu, a także kropli czy sprayów. 

W skrajnych przypadkach i zależnie od etiologii problemu, w leczeniu stosuje się także kortykosteroidy, antybiotyki, probiotyki i kwasy omega-3.

Jeśli objawy suchego oka są czasowe, to można wypróbować tzw. „sztuczne łzy”. Warto zwrócić uwagę na to, by miały one skład możliwie jak najbardziej zbliżony do naturalnego składu łez. Jeśli decydujemy się na krople, trzeba zadbać o to, by nie zawierały one konserwantów, ponieważ suche oko może być również powikłaniem po zbyt długim stosowaniu kropli do oczu z konserwantami. Kiedy stosujemy soczewki kontaktowe, należy sprawdzić, czy krople można z nimi łączyć.

Zdrowe nawyki dla utrzymania prawidłowego poziomu nawilżenia oczu

Podstawowymi zdrowymi nawykami, które można wdrożyć dla utrzymania prawidłowego poziomu nawilżenia oczu, jest ograniczanie przebywania w klimatyzowanych lub ogrzewanych pomieszczeniach. Jeśli nie można tego uniknąć, można wyposażyć się w nawilżacz powietrza postawiony np. na stanowisku pracy. Dobrym pomysłem będzie także zwiększenie częstotliwości świadomego mrugania podczas korzystania z komputera. Podczas pracy, czytania czy prowadzenia samochodu, warto robić przerwy co około 40 minut. 

Można zastosować specjalne ćwiczenia dla wzroku, polegające na podążaniu oczami za przedmiotami w określonych odległościach, robieniu „ósemek” lub spoglądaniu raz na blisko umieszczone przedmioty, a raz na obiekty odległe.

Ponadto warto stosować zdrową dietę. Wśród składników, o których podaż należy szczególnie zadbać, znajduje się witamina A i E, C kwasy omega-3 i omega-6, cynk, selen i magnez. Oczywiście w ciągu doby trzeba spożywać odpowiednią ilość wody.