Menu Zamknij

Strona główna  /  Blog  /   Podwójne widzenie: co to jest diplopia i jakie są jej przyczyny

Podwójne widzenie: co to jest diplopia i jakie są jej przyczyny

15 listopada, 2021

Podwójne widzenie – inaczej diplopia – może dotykać jednej gałki ocznej lub obojga oczu. Jak łatwo się domyślić, jest to stan, podczas którego pacjent widzi podwójnie obserwowany obiekt. Diplopia może wystąpić po urazie oka, przy niektórych wadach wzroku, ale bywa też objawem poważnych chorób. Z niepokojącymi symptomami należy jak najszybciej zgłosić się do okulisty, aby poznać przyczynę problemu i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Podwójne widzenie (diplopia) – na czym polega?

Diplopia ma najczęściej ma charakter obuoczny, ale podwójne widzenie może występować również w jednym oku. 

Problem z reguły pojawia się wskutek nieprawidłowego ułożenia gałek ocznych i w dużym uproszczeniu polega na widzeniu jednego obiektu jako dwóch. Diplopii towarzyszą czasem opadające i obrzęknięte powieki, zez, bóle i zawroty głowy, nudności i wymioty.

Jak dochodzi do takiego stanu? 

Kiedy aparat wzroku funkcjonuje prawidłowo, plamki w siatkówkach obu oczu korespondują ze sobą, czyli odbierają zawsze ten sam obraz położony na wprost nich.

Widzenie podwójne występuje natomiast wtedy, gdy obiekty w prawym i lewym oku odbierane są przez niekorespondujące ze sobą miejsca na siatkówce. Objawy ustępują zwykle wtedy, gdy pacjent zasłania jedno oko.

Postać fizjologiczna i patologiczna diplopii

W diplopii bardzo ważną kwestią jest rozróżnienie jej postaci fizjologicznej i patologicznej.

Podwójne widzenie  fizjologiczne występuje u zdrowych osób i jest stanem praktycznie niedostrzegalnym. W takim przypadku główny obiekt, na którym skupia się wzrok jest widziany prawidłowo, czyli pojedynczo, natomiast podwójnie postrzegane są wszystkie przedmioty zlokalizowane przed nim lub za nim. Jeśli pacjentowi uda się to zaobserwować, nie powinien mieć powodów do niepokoju.

Widzenie podwójne patologiczne z kolei, objawia się tym, że podwójnie widziany jest główny obiekt, na który kierowany jest wzrok

Taki stan może sygnalizować rozwijającą się w organizmie chorobę i powinien skłonić do wizyty u specjalisty.

Jeśli problem pojawia się u małego dziecka, które nie potrafi zakomunikować o zaburzonym widzeniu, uwagę opiekunów powinno zwrócić kilka symptomów. Będą to m.in.: nieprawidłowe trzymanie głowy – głównie jej przechylanie, przymykanie jednego oka i zasłanianie go dłonią oraz mrużenie oczu.

Przyczyny podwójnego widzenia

Aby proces widzenia funkcjonował prawidłowo, cały organizm i wszystkie elementy narządu wzroku muszą dobrze funkcjonować. Jeśli któryś z elementów zawodzi, może dojść do zdwojenia widzenia.

Przyczyny podwójnego widzenia  o podłożu patologicznym mogą być różne w przypadku diplopii obuocznej i jednoocznej. Czasem wiążą się one z problemami występującymi w samym aparacie wzroku, ale mogą dotyczyć również chorób ogólnoustrojowych lub zlokalizowanych w innych partiach ciała.

Widzenie podwójne dotyczące obojga oczu może mieć swoją przyczynę w schorzeniach takich jak: zez ukryty, choroby osłabiające mięśnie gałki ocznej, np. choroba tarczycy Gravesa Basedowa i choroba  Miastenia gravis

Inne przyczyny to:

  • nadciśnienie tętnicze, 
  • udar, 
  • guz zlokalizowany w oczodole, 
  • zatrucie lekami i  substancjami toksycznymi, 
  • źle dobrane szkła korekcyjne,
  • zaburzenia pooperacyjne. 

W ostatnim przypadku po odpowiednim okresie rekonwalescencji pacjent przeważnie zaczyna widzieć prawidłowo.

Przyczyny podwójnego widzenia na jedno oko to najczęściej

  • astygmatyzm, 
  • blizny i przymglenia rogówki, 
  • początki zaćmy, 
  • odwarstwienie siatkówki, 
  • schorzenia plamki żółtej, 
  • źle dobrane szkła korekcyjne, 
  • nowotwory – np. guzy powiek, 
  • problemy umysłowe i zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego. 

Choroby ośrodkowego układu nerwowego objawiają się zwykle podwójnym widzeniem i zawrotami głowy.

Jak widać, przyczyn diplopii może być wiele. W celu postawienia diagnozy bardzo często potrzebna jest współpraca specjalistów z kilku dziedzin. Kompleksowe podejście jest także wskazane w procesie leczenia, aby wyeliminować źródło problemu, a tym samym męczące pacjentów objawy. 

Diplopia – metody korygowania

W celu skorygowania podwójnego widzenia zawsze należy dojść do głównego źródła problemu i wdrożyć leczenie przyczynowe. Często konieczna jest współpraca kilku specjalistów, np. okulisty i neurologa.

Jeśli diplopia związana jest z nieprawidłowym działaniem aparatu wzroku, u pacjenta stosuje się metody dostosowane do konkretnego przypadku.

W sytuacji porażenia mięśnia gałkoruchowego bardzo często konieczne jest przeprowadzenie operacji. Zabieg chirurgiczny wykonywany jest zwykle po kilku miesiącach od zaobserwowania pierwszych objawów, ponieważ zdarza się, że symptomy ustępują  samoistnie i niekiedy trwa to ok. roku.

U pacjentów z zezem porażennym, stosuje się natomiast toksynę botulinową, która podawana jest do mięśnia chorego oka. Efektem zabiegu jest zmniejszenie kąta zeza i zminimalizowanie podwójnego widzenia. Botoks aplikowany jest najczęściej w diplopii wywołanej porażeniem mięśnia prostego bocznego gałki ocznej. W przypadku ostrego zeza proponowanym rozwiązaniem jest operacja mięśni gałkoruchowych.

Kiedy przyczyną podwójnego widzenia jest niewielkie odchylenie oka, lekarz może zaproponować noszenie okularów pryzmatycznych. Ich działanie polega na tym, że obraz przesuwany jest z niewłaściwego miejsca siatkówki na plamkę, co w rezultacie prowadzi do prawidłowego postrzegania obserwowanych obiektów.Pacjenci ze skorygowaną diplopią powinni zgłaszać się regularnie na wizyty kontrolne.