Kurza ślepota – problem, którego nie można lekceważyć

Nyktalopia – inaczej kurza ślepota lub ślepota zmierzchowa – to wada wzroku, która nieleczona może być nie tylko bardzo uciążliwa, ale może także prowadzić do utraty sprawności narządu wzroku. Stosunkowo szybko postępuje, a jej wyleczenie nie zawsze jest możliwe. Jej nazwa wynika z tego, że kury i inne ptaki również widzą stosunkowo słabo po zmroku. Dowiedz się, jakie są przyczyny i objawy kurzej ślepoty oraz jak wygląda jej leczenie.

Co to jest widzenie zmierzchowe?

Widzenie zmierzchowe polega na delikatnym upośledzeniu narządu wzroku w warunkach zbyt słabego oświetlenia. Jest stanem naturalnym. Po upływie określonej ilości czasu, kiedy oczy przyzwyczają się do określonych warunków świetlnych, coraz lepiej zaczynamy rozróżniać kolory i kształty – taki stan nazywamy widzeniem skotopowym. 

W widzeniu zmierzchowym powstaje złudzenie dotyczące percepcji barw. Badania dotyczące widzenia zmierzchowego wykonuje się w szczególności u kierowców czy operatorów maszyn na budowach i w magazynach.

Co to jest ślepota zmierzchowa?

Prawidłowe widzenie człowiek zawdzięcza obecności receptorów w dnie oka: czopków i pręcików. Czopki dobrze funkcjonują w oświetleniu dziennym, nie są zbyt czułe, ale gwarantują wysoką rozdzielczość obrazu i odpowiadają za widzenie barw. Pręciki natomiast odpowiadają za widzenie nocne, wykrywają słabsze światło, wolniej reagują i nie gwarantują aż tak dobrej ostrości. Choroby związane z funkcjonowaniem pręcików powiązane są ze złym widzeniem po zmroku.

Ślepota zmierzchowa nie jest stanem naturalnym, a jej spostrzeżenie u siebie należy jak najszybciej skonsultować ze specjalistą. Jest ona jednym z objawów chorób narządu wzroku, które mogą prowadzić do całkowitej utraty widzenia.

Kurza ślepota – objawy

Do standardowych objawów kurzej ślepoty można zaliczyć stopniowo pogarszające się widzenie po zmroku. Znacznie utrudnia ono codzienne funkcjonowanie, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, oraz podczas kierowania samochodem. Chory może nie dostrzegać słabo oświetlonej drogi, a światła przejeżdżających samochodów oślepiają go, zatem znacząco zwiększa się ryzyko wypadków. 

Kurzą ślepotę można zauważyć w czasie interakcji z innymi w porze wieczorowej. Żeby ją zdiagnozować, wykonuje się kilka podstawowych badań takich jak badania krwi, badania elektrofizjologiczne, dna oka czy perymetrię.

Przyczyny powstawania kurzej ślepoty

Przyczyn powstawania kurzej ślepoty może być co najmniej kilka. Czasem należy ich poszukiwać w czynnikach genetycznych. Jeśli schorzenie występowało wcześniej w rodzinie, warto częściej sprawdzać swój wzrok i wykonywać badania kontrolne. 

Kurza ślepota może być spowodowana także niedoborem witaminy A czy schorzeniami narządu wzroku, takimi jak: nadmierne rogowacenie rogówki i spojówki, jaskra, zaćma, krótkowzroczność. 

Ślepota zmierzchowa może być zatem nie tylko samoistną chorobą, ale również następstwem niektórych schorzeń.

Kurza ślepota a niedobory

Ślepota zmierzchowa może być spowodowana niedoborem:

• Witaminy A, która ma kluczowe znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu narządu wzroku. Odpowiada za właściwą pracę siatkówki, jest silnym antyoksydantem oraz wspiera utrzymanie rogówki i spojówki w dobrej kondycji.
• Cynku, który bierze udział we wchłanianiu i przemieszczaniu witaminy A w organizmie. Działa jako przeciwutleniacz oraz bierze pośredni udział w tworzeniu się pigmentów w siatkówce, które umożliwiają prawidłowe widzenie barw.

Jeśli przyczyną choroby może być niedobór witaminy A, stosuje się suplementację doustnie lub podaje witaminę domięśniowo. Niedobór witaminy A występuje najczęściej u osób niedożywionych, z zaburzeniami odżywiania czy wchłaniania. Podczas suplementacji witaminy A wskazane jest stosowanie kropli nawilżających, które pomogą zniwelować nieprzyjemne dolegliwości ze strony oczu. 

Żeby uniknąć kurzej ślepoty, warto wzbogacić swoją dietę o produkty takie jak sery i nabiał, nasiona, podroby, jajka, marchew, dynia, szpinak, papryka czy pomidor. Zróżnicowana i zbilansowana dieta jest niezbędna nie tylko dla zachowania w zdrowiu narządu wzroku, ale też całego organizmu.

Możliwości leczenia

Leczenie kurzej ślepoty dostosowuje się ściśle do przyczyny występowania schorzenia. W tym przypadku diagnostyka jest niesamowicie istotna. Lekarz może zalecić noszenie okularów, które pozwolą dobrze widzieć po zmierzchu. 

Jeśli przyczyną kurzej ślepoty są choroby takie jak jaskra czy zaćma, a słabe widzenie po zmroku jest tylko ich skutkiem, konieczne jest leczenie lub opóźnianie procesów degeneracyjnych wynikających z wymienionych chorób. Można w tym celu przeprowadzać zabiegi chirurgiczne, które przeważnie pozwalają przywrócić prawidłowe widzenie przynajmniej częściowo lub zdecydować się na sposoby, które spowolnią rozwój choroby, ale mogą nie cofnąć zmian, które już zaszły.