Profilaktyka narządu wzroku

Schorzenia narządu wzroku w ostatnich czasach stały się chorobą cywilizacyjną. Ciągła praca przy komputerze, oglądanie telewizora czy zbyt długie przebywanie w sztucznym oświetleniu powodują, że nasz wzrok pogarsza się w zastraszającym tempie. 

Tendencja pogarszania się wzroku

Problem chorób oczu, który wcześniej dotyczył głównie osób starszych, coraz częściej występuje już w młodym wieku. Z ostatnich doniesień wynika, że problemy ze wzrokiem ma 20% dzieci w wieku od 0-14 lat, a około 60% osób doświadcza pogorszenia widzenia po 16 roku życia. Ponadto wielu z nas lekceważy swoje problemy ze wzrokiem, ma opory przed stosowaniem środków korygujących, nie chodzi regularnie na wizyty kontrolne u okulisty. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, która pozwala znacznie zmniejszyć ilość zaburzeń wzroku w późniejszym okresie życia.

Lekarze nie mają dobrych wieści. Prognozują, że jeden na trzydziestu mieszkańców Europy w ciągu swego życia straci wzrok. W większości przypadków – na własne życzenie. Warto temu zapobiec, odpowiednio dbając o zdrowie oczu. Choroby oczu nie bolą. Trzeba o tym pamiętać i stawiać na profilaktykę.

Jak zadbać o wzrok w okresie ciąży?

Aby jak najwcześniej i najskuteczniej działać profilaktycznie, kobieta już będąc w ciąży powinna zadbać o swoje zdrowie, aby uchronić dziecko przed zagrażającymi mu chorobami oczu. Przebycie w czasie ciąży różyczki lub toksoplazmozy może spowodować poważne schorzenia oczu, a nawet ślepotę. Zdarza się także, że to choroba genetyczna  powoduje uszkodzenie wzroku u dziecka, jednak na to nie mamy już niestety wpływu.

Najważniejsze podczas ciąży, aby się nie przemęczać, zdrowo się odżywiać (w szczególności jeść marchewkę w surowej postaci lub w sokach) oraz wykonywać badania i zalecenia lekarza prowadzącego ciążę. Pewne schorzenia wzroku u matki są wskazaniem do częstszych badań, lub do porodu cięciem cesarskim. Lekarz decyduje o podjęciu takich środków, więc nie wolno zatajać przed nim swojej wady wzroku.

Jak zadbać o oczy dziecka w okresie rozwojowym?

U dzieci w wieku rozwojowym bardzo ważna jest dieta. Wpływa ona na właściwy rozwój całego organizmu, w tym narządu wzroku. Należy spożywać pokarmy, które są bogate w witaminę A (marchewka), a dieta powinna być urozmaicona.

Warto także zwrócić uwagę na prawidłową higienę narządu wzroku. Rodzice powinni uczyć swoje dzieci, żeby nie trzeć oczu rękami, powinno się myć buzię czystą wodą i wycierać ją własnym ręcznikiem. Jedną z ważnych wskazówek jest konieczność dokładnego mycia rąk po przyjściu do domu. 

Rodzice powinni również kontrolować, w jakich warunkach dziecko odrabia lekcje, rysuje czy czyta. Ważne jest prawidłowe oświetlenie stanowiska pracy, kierunek, z którego ono pada, ustawienie biurka i stołu w stosunku do okna. Najlepsze warunki są wówczas, gdy dziecko uczy się przy świetle naturalnym. Specjaliści podkreślają, że uczenie się w jasnym pomieszczeniu poprawia wyniki o 26%. Najlepiej zatem ustawić biurko przy oknie. Oświetlenie biurka powinno być równomierne, rozproszone i nie zakłócone cieniami. Nie należy umieszczać źródła światła z tyłu osoby przy biurku. Praworęczne dzieci powinny mieć lampę po lewej stronie, a leworęczne po prawej. Odległość lampy od biurka powinna mieć nie mniej niż 35cm.

Niezmiernie ważny jest także czas przebywania dziecka przed monitorem komputera, ekranem telewizora czy ekranem gry komputerowej. 

Czy należycie dbamy o oczy?

Niestety z badań wynika, że niemalże co czwarta osoba, u której wykryto wadę wzroku, nie zamierza jej korygować, a nawet nie planuje w najbliższym czasie wizyty u lekarza. Brak dbałości o oczy może być przyczyną wielu komplikacji, których czasem nie można już skorygować przy użyciu soczewek i operacji.

Czy dietą można wspomagać wzrok

W celu zachowania ostrości widzenia warto zadbać przede wszystkim o zdrową dietę. Najwięcej korzyści przynosi jadłospis wspomagający pracę układu krążenia, który pomaga nie tylko sercu, ale i oczom. Pamiętajmy o pokarmach zawierających duże pokłady cynku, który zapobiega szkodom powodowanym przez światło. Szczególnie korzystnie na struktury oka wpływają karotenoidy, do których zalicza się głównie luteinę. W diecie na zdrowe oczy nie powinno zabraknąć cytrusów, fasoli, grochu, marchwi, zielonych warzyw liściastych, ostryg, orzechów, drobiu oraz czerwonego mięsa.

Ćwiczenia wspierające wzrok

Bardzo pożyteczne jest wykonywanie ćwiczeń przez kilka minut dziennie. Ważniejsza od czasu poświęcanego w ciągu dnia jest ich systematyczność i regularność. 

Do najprostszych ćwiczeń należy wykonywanie powolnych ruchów gałkami ocznymi we wszystkich kierunkach z unieruchomioną głową, wtedy poruszają się tylko nasze oczy. 

Inne ćwiczenie to wypatrywanie przez okno najdalej położonych punktów, które są jeszcze widoczne i wytężanie wzroku aby je maksymalnie wyostrzyć. Następnie przenosimy wzrok na blisko położony punkt, aby po chwili ponownie spojrzeć w dal. 

Lekki masaż gałki ocznej przy zamkniętych powiekach ruchem okrężnym udrażnia wymianę przepływu płynu wewnątrzgałkowego przez to oczy odpoczywają, rozluźniają się bowiem mięśnie oczne a nasze źrenice w ciemności się rozszerzają – daje to poczucie znacznej ulgi i pozwala po krótkiej przerwie na podjęcie dalszej pracy wzrokiem. Pamiętać należy oczywiście o masowaniu gałek ocznych czystymi rękami.

Jakie okulary przeciwsłoneczne są najlepsze dla oczu?

W upalne dni obowiązkiem jest noszenie okularów przeciwsłonecznych. Najważniejszym kryterium przy doborze odpowiedniego ich modelu nie jest wygląd, a przepuszczalność światła – dobre okulary zatrzymają ok. 99-100% promieniowania UVA i UVB. Jest to niezwykle istotne, biorąc pod uwagę fakt, że promienie słoneczne mogą mieć niekorzystny wpływ nie tylko na skórę, ale także na oczy. 

Zbyt długotrwałe wystawianie oczu na działanie słońca może być przyczyną rozwinięcia zaćmy, zwyrodnienia rogówki czy, w najgorszym przypadku, raka powieki.

Odradzamy zakup najtańszych okularów słonecznych. Również nie polecamy zaopatrywania się w okulary na straganach i stoiskach handlowych. Dobry salon optyczny posiada w swoim asortymencie wysokiej jakości okulary o konkretnych specyfikacjach. Optycy nie tylko doradzą jakie okulary spełnią najlepiej swoją rolę, ale także dobiorą je bazując na cechach fizycznych kształtu głowy. Okulary słoneczne mogą także zawierać w sobie korekcję.

Zdrowy dla oczu makijaż

Dobrą radą dla kobiet jest sprawdzenie terminu przydatności stosowanych kosmetyków do oczu. Nie powinno się przetrzymywać zbyt długo preparatów już otwartych, a przeterminowane produkty należy natychmiast wyrzucać, gdyż mogą zawierać mnóstwo bakterii niebezpiecznych dla oczu.

Okulary ochronne

Szczególnie narażone na schorzenia oczu są osoby przebywające w otoczeniu szkodliwych substancji i wykonujące zagrażające oczom czynności lub zawody. Okulary ochronne powinny być nieodłącznym elementem wyposażenia ludzi wykonujących pracę kwalifikowaną do grupy wysokiego ryzyka bezpieczeństwa widzenia, ale także osób aktywnie uprawiających sporty, w których urazy oczu zdarzają się najczęściej, czyli np. grających w koszykówkę.

Jak dbać o wzrok przy komputerze?

Ogromną wagę do zdrowia oczu powinny przywiązywać osoby na co dzień pracujące przy komputerze. Długotrwałe wpatrywanie się w monitor może prowadzić do zmęczenia oczu oraz wysuszenia ich powierzchni. Oznaką znużenia narządu wzroku jest częstsze niż normalnie mruganie. Aby nadmiernie nie wysuszyć oczu, warto odchodzić od monitora co ok. 20 minut na 20 sekund. Ważne jest też dodatkowe nawilżanie rogówek. 

Oczy zrelaksujemy patrząc w dal – poprzez ciągłe oglądanie zlokalizowanego blisko monitora zwiększamy ryzyko rozwinięcia krótkowzroczności. Podczas przerwy dla oczu nie zapominajmy także o wpatrywaniu się w kojącą zieleń.

Regularne badania okulistyczne

Profilaktyka schorzeń oczu obejmuje regularne badania okulistyczne. Zasada ta nie dotyczy jedynie osób noszących okulary czy soczewki kontaktowe, chociaż te z krótkowzrocznością i dalekowzrocznością  powinny wykonywać badania częściej. Osobom między 21 a 40 rokiem życia zaleca się badanie wzroku co 2 lata, podczas gdy ludzie starsi i obarczeni wadą wzroku powinni odwiedzać okulistę co roku. 

Szczególnie ważne jest monitorowanie ostrości widzenia u maluchów. Rodzic może sam zauważyć zeza, lub ograniczone pole widzenia dziecka. W takim przypadku należy udać się z dzieckiem do okulisty. Jeśli natomiast rodzica nie niepokoi widzenie malucha, i tak warto po drugim roku życia zrobić podstawowe badania u okulisty.