Strona główna / Blog / Krótkowzroczność a starczowzroczność – czym się różnią i jak je leczyć?
Krótkowzroczność a starczowzroczność – czym się różnią i jak je leczyć?
18 lutego, 2025

Wady wzroku to powszechny problem, który dotyka osoby w różnym wieku. Krótkowzroczność i starczowzroczność to dwie z najczęściej diagnozowanych wad refrakcji, jednakże ich mechanizmy powstawania, objawy i sposoby leczenia różnią się znacznie. W tym artykule szczegółowo omówimy, czym są te dwie wady wzroku, jakie są ich kluczowe różnice oraz jak można je skutecznie leczyć.
Co to jest krótkowzroczność?
Krótkowzroczność (miopia) to wada wzroku, w której oko nie jest w stanie wyraźnie widzieć przedmiotów znajdujących się w oddali. Problem ten wynika najczęściej z wydłużonego kształtu gałki ocznej lub zbyt dużej mocy optycznej rogówki i soczewki. Obraz przedmiotu ogniskuje się przed siatkówką, a nie na niej, co powoduje zamazanie obrazu.
Objawy krótkowzroczności:
- Rozmazany obraz przedmiotów w oddali.
- Czasami bóle głowy i oczu, wynikające z nadmiernego wysiłku wzroku.
- Trudność z rozpoznawaniem szczegółów, np. znaków drogowych czy napisów na tablicach.
- Pogorszone widzenia w warunkach słabego oświetlenia.
Przyczyny krótkowzroczności:
- Genetyka – w rodzinach z historią krótkowzroczności ryzyko wystąpienia tej wady jest większe.
- Długotrwała praca z bliska, np. przy komputerze lub czytaniu.
- Brak odpowiedniej higieny wzroku.
Co to jest starczowzroczność?
Starczowzroczność (presbiopia) to naturalny proces związany ze starzeniem się oka, który zazwyczaj pojawia się po 40. roku życia. Polega na utracie elastyczności soczewki oka, co uniemożliwia proces akomodacji i w związku z tym ostrego widzenia przedmiotów znajdujących się blisko.
Objawy starczowzroczności:
- Trudności w czytaniu małego druku, np. tekstu w gazetach lub na etykietach.
- Konieczność trzymania przedmiotów dalej od oczu, aby widzieć je wyraźnie.
- Zmęczenie oczu i bóle głowy po długotrwałym czytaniu.
Przyczyny starczowzroczności:
- Starzenie się soczewki oka i jej zmniejszona zdolność do akomodacji.
- Proces ten jest nieunikniony i dotyka niemal każdą osobę.
Krótkowzroczność a starczowzroczność – kluczowe różnice
1. Mechanizm powstawania:
- Krótkowzroczność wynika z anatomicznych zmian w oku (wydłużona gałka oczna lub nadmierna moc układu optycznego oka)
- Starczowzroczność to rezultat naturalnego procesu starzenia i utraty elastyczności soczewki.
2. Wiek występowania:
- Krótkowzroczność może pojawić się już w dzieciństwie lub młodości.
- Starczowzroczność rozwija się zazwyczaj po 40. roku życia.
3. Objawy:
- Krótkowzroczność powoduje problemy z widzeniem przedmiotów w oddali.
- Starczowzroczność dotyczy trudności z widzeniem z bliska.
4. Korekcja:
- Krótkowzroczność koryguje się za pomocą okularów, soczewek kontaktowych lub zabiegów chirurgii refrakcyjnej.
- Starczowzroczność wymaga zastosowania okularów progresywnych, soczewek dwuogniskowych, multifokalnych soczewek kontaktowych lub chirurgicznych metod korekcji.
Czy można jednocześnie skorygować obie wady wzroku?
W przypadku pacjentów z krótkowzrocznością, u których rozwija się starczowzroczność, istnieje kilka opcji korekcji wzroku:
1. Okulary progresywne: To najczęstsza metoda, która pozwala na wyraźne widzenie zarówno z bliska, z daleka jak i odległości pośrednich, dzięki zastosowaniu soczewek o zmiennym ogniskowaniu.
2. Soczewki kontaktowe multifokalne: Te soczewki umożliwiają korekcję obu wad wzroku, zapewniając komfort widzenia w różnych odległościach.
3. Chirurgia refrakcyjna: Zabiegi takie jak wszczepienie soczewek wewnątrzgałkowych (np. soczewek o wydłużonej ogniskowej) mogą skutecznie korygować obie wady wzroku jednocześnie.
4. Laserowa korekcja wzroku: Zabieg Presbymax zapewnia pacjentowi komfortowe widzenia do dali i bliży
Jak korygować krótkowzroczność?
1. Okulary i soczewki kontaktowe: To najprostsza i najbezpieczniejsza metoda korekcji.
2. Laserowa korekcja wzroku: Zabiegi takie jak LASIK czy PRK skutecznie eliminują konieczność noszenia okularów.
3. Soczewki fakijne: Dla pacjentów z wysokim stopniem krótkowzroczności, nadwzroczności oraz z astygmatyzmem można zastosować doszczepienie soczewki fakijnej.
Jak korygować starczowzroczność?
1. Okulary progresywne i dwuogniskowe: To najpopularniejsze rozwiązanie, szczególnie dla osób starszych.
2. Soczewki multifokalne: Zapewniają korekcję widzenia z bliska i z daleka.
3. Chirurgia:
- Wszczepienie soczewek wewnątrzgałkowych.
- Laserowa korekcja metodą PRESBYMAX, dostosowana do specyficznych potrzeb pacjenta.
Profilaktyka wad wzroku
Choć nie zawsze można zapobiec rozwojowi wad wzroku, stosowanie się do poniższych zaleceń może pomóc w utrzymaniu zdrowia oczu:
- Regularne badania wzroku.
- Odpowiednie oświetlenie podczas pracy i czytania.
- Przerwy w pracy przy komputerze – reguła 20-20-20 (co 20 minut patrz na obiekt oddalony o 20 stóp przez 20 sekund).
- Zdrowa dieta bogata w witaminy A, C i E oraz kwasy omega-3.
Podsumowanie
Krótkowzroczność i starczowzroczność to wady wzroku, które mają zupełnie inne przyczyny, objawy i sposoby leczenia. Zrozumienie różnic między nimi pozwala na wczesne wykrycie problemów ze wzrokiem oraz ich skuteczną korekcję. Niezależnie od wieku, warto regularnie odwiedzać okulistę i dbać o zdrowie oczu.